Veel werkgevers zijn nog steeds in de veronderstelling dat zij, bij een overeengekomen studiekostenbeding en een ontslagname door de werknemer, studiekosten in rekening mogen brengen bij het einde van de arbeidsovereenkomst. Sinds nieuwe wetgeving per 1 augustus 2022 ligt dat echter een stuk genuanceerder.
Verplichte scholing
Als sprake is van verplichte scholing die de werkgever op grond van de wet (art. 7:611a BW) kosteloos moet aanbieden, kan geen studiekostenbeding met een terugbetalingsverplichting voor de werknemer worden overeengekomen. Wordt dat toch gedaan, dan is zo’n beding niet rechtsgeldig.
Er moet dus worden bepaald of de studie verplicht is op grond van wet, cao of andere regelgeving. Ook dat is niet altijd even gemakkelijk vast te stellen. Scholing die nodig is voor een wettelijk vereist diploma om een functie te mogen uitvoeren, hoeft de werkgever soms toch niet kosteloos te verstrekken. Het is dus zaak om goed op het netvlies te hebben welke scholing verplicht is en welke niet en om daarover bij twijfel tijdig advies in te winnen.
De werkgever dient de werknemer in elk geval in staat te stellen om scholing te volgen die noodzakelijk is voor de uitoefening van zijn functie. De werknemer kan die scholing dus onder werktijd volgen. Indien de werkgever de werknemer weigert die scholing te laten volgen, kan de werknemer dat van de werkgever (in rechte) vorderen. Er kan dan ook sprake zijn van strijd met goed werkgeverschap.
Niet-verplichte scholing
Voor niet-verplichte scholing mag de werkgever – onder voorwaarden – terugbetaling verlangen en partijen zullen dit vast moeten leggen in een studiekostenbeding. Daarvoor is wel noodzakelijk dat dat studiekostenbeding de juiste inhoud kent en op de juiste manier is geformuleerd. Dat beding kan in de arbeidsovereenkomst worden opgenomen maar het kan ook een separate schriftelijke overeenkomst zijn. Het is aan te raden om ten minste het volgende op te nemen:
- over welke periode de werkgever baat heeft bij de door de studie opgedane kennis en vaardigheden. Alleen binnen deze periode kan werkgever studiekosten terugvorderen;
- tijdens deze periode moet in principe sprake zijn van een glijdende schaal. Het bedrag dat moet worden terugbetaald, loopt met de tijd evenredig af.
Nieuwe wetgeving
Er is sprake van nieuwe wetgeving per 1 augustus 2022 zonder overgangsrecht. Dat betekent dat afspraken over het terugbetalen van studiekosten voor verplichte scholing die dateren van vóór 1 augustus 2022 niet langer rechtsgeldig zijn. De werkgever kan daarop dan ook geen beroep meer doen. Bestaat er twijfel over de vraag of een afgesproken studiekostenbeding nog rechtsgeldig is of dat een studiekostenbeding voor een opleiding rechtsgeldig kan worden overeengekomen, dan kunnen wij u daarover vanzelfsprekend van advies voorzien.
